Nữ sinh TP.HCM trong tốp 6 vô địch cờ tướng trẻ thế giới
Tại buổi cung cấp thông tin mới đây, ThS.BS Trần Lê Uyên Phương – Phó khoa Điều trị rối loạn nhịp, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết cả 2 ê kíp Sản khoa của 2 bệnh viện đã nỗ lực hỗ trợ và phối hợp với nhau, trải qua những phút giây đầy căng thẳng để có thể thành công giúp sản phụ bị rối loạn nhịp tim vượt cạn an toàn. Các chuyên gia của khoa Điều trị rối loạn nhịp, Bệnh viện Chợ Rẫy cũng đưa ra lưu ý, đối với phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản thì nên khám tiền sản để có thể phát hiện, chữa trị kịp thời trước và trong khi có thai. Nếu không may mắc bệnh, người bệnh cũng không nên hoang mang mà cần đến ngay các cơ sở, bệnh viện chuyên khoa để có thể kịp thời nhanh nhất và triệt để nhất.
Dàn sao bóng rổ VBA chạm trán Rapper Yuno Bigboi, YouTuber Fabo Nguyễn, TikToker Nick Q.Trần
Ngày 17.2, TAND tỉnh Lâm Đồng xét xử sơ thẩm vụ án "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức" đối với bị cáo Dương Xuân Tú, tuyên phạt 20 năm tù giam.Theo cáo trạng, Dương Xuân Tú (42 tuổi, ngụ xã Tân Lãnh, H.Lương Tài, Bắc Ninh) giả danh, tự xưng nhân viên Thanh tra Chính phủ phụ trách khu vực phía nam để thực hiện nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền 1,3 tỉ đồng.Cụ thể, trong thời gian sống tại Q.8 (TP.HCM), Tú dùng tên giả là Nguyễn Tuấn Anh, kinh doanh tự do, quen biết với chị Th. (ngụ xã Lộc Châu, TP.Bảo Lộc, Lâm Đồng). Tú nhiều lần "khoe" với chị Th. cùng bạn bè, người thân của chị Th. rằng mình là "nhân viên Thanh tra Chính phủ phụ trách khu vực phía nam". Tin lời Tú, có ít nhất 2 người thân, bạn bè chị Th. bị dính bẫy lừa.Do có nhiều hành vi phạm tội tại các tỉnh Bình Dương, Đắk Lắk, Tú bị cơ quan công an của các tỉnh này bắt giữ để điều tra. Trước thời điểm tháng 11.2023, khi Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng khởi tố vụ án "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức", Tú đang chấp hành 3 bản án, gồm: 10 năm tù giam về tội "tàng trữ trái phép chất ma túy" và "tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy" (TAND tỉnh Bình Dương tuyên phạt); 14 năm tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (TAND tỉnh Đắk Lắk tuyên phạt); 7 năm 6 tháng tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (TAND TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương tuyên phạt).Tại phiên tòa, Tú thành khẩn khai báo, thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Xét hành vi của Tú là nghiêm trọng, HĐXX tuyên phạt Tú 16 năm tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và 4 năm tù về tội "sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức".
Bữa ăn được gắn sao Michelin trong không gian đầu tiên trên thế giới
Ngày 7.3, Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết vừa nhận thư khen của Phó thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, vì có thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp Tết nguyên đán Ất Tỵ 2025.Theo nội dung thư, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn tỏ ý vui mừng được biết Công an tỉnh Đắk Lắk đã phát hiện, triệt phá thành công 3 chuyên án, khởi tố 10 bị can có hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả với số lượng lớn; trong đó có cà phê bột giả, phân bón giả và giá đỗ có hóa chất nguy hại. Đây là những hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người tiêu dùng."Thay mặt Ban chỉ đạo 389 quốc gia, tôi đánh giá cao và nhiệt liệt biểu dương thành tích xuất sắc của các đồng chí. Chiến công của các đồng chí là minh chứng rõ nét cho quyết tâm cao trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội...", thư của Phó thủ tướng viết.Phó thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị thời gian tới lực lượng Công an tỉnh Đắk Lắk tiếp tục phát huy thành tích, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đồng thời có hình thức động viên, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có thành tích nổi bật trong công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.Theo Công an tỉnh Đắk Lắk, cuối tháng 12.2024, đơn vị phát hiện 6 cơ sở sản xuất giá đỗ ủ hóa chất độc hại; thu giữ 20.357 kg giá đỗ đã ngâm hoạt chất 6-Benzylaminopurine cùng hàng trăm lít hóa chất. Tại cơ quan công an, các bị can khai nhận trung bình mỗi năm bán ra thị trường khoảng 2.900 tấn giá đỗ có ủ hóa chất. Đầu năm nay, Công an tỉnh Đắk Lắk triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán phân bón giả quy mô lớn, bắt giữ Nguyễn Thị Cẩm My, Tổng giám đốc Công ty CP Thương mại phân bón Nam Dương (Bình Định) và Bùi Minh Chánh, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn phân bón quốc tế Hoa Kỳ - VINA (Long An) cùng các đồng phạm. Cùng thời gian này, Công an tỉnh Đắk Lắk phát hiện, xử lý 2 vụ sản xuất, buôn bán cà phê bột giả. Thành phần của sản phẩm cà phê giả này chủ yếu là vỏ cà phê, đậu nành, các chất phụ gia.
Trong lần đầu tham dự, đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn được xem là ẩn số, khi họ ém quân tập luyện trong bí mật. Các cầu thủ của HLV Phạm Huy Vũ nằm ở nhóm 4 bảng E (khu vực TP.HCM), bên cạnh đội Trường ĐH Mở TP.HCM, còn có 2 đội mạnh là Trường ĐH Cảnh sát Nhân dân và Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM.Ở trận ra quân, đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn đối mặt với đội Trường ĐH Mở TP.HCM đã có nhiều kinh nghiệm với 2 lần trước đều dự giải TNSV. Trong đó, ở giải lần I - 2023, đội Trường ĐH Mở TP.HCM vượt qua vòng bảng một cách nghẹt thở nhờ hơn hiệu số đối đầu trực tiếp giữa 3 đội bằng điểm. Mặc dù vậy, ở trận play-off họ đã để thua sít sao trước đội Trường ĐH Văn Lang với tỷ số 2-3, lỡ mất cơ hội giành suất dự vòng chung kết.Mùa giải lần II - 2024, đội bóng của HLV Nguyễn Quốc Cường không vượt qua vòng bảng, khi đối mặt với đối thủ có nhiều tiến bộ như đội Trường ĐH Sư phạm TP.HCM và Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM. Trong giải lần III - 2025, đội Trường ĐH Mở TP.HCM lại có duyên nợ gặp lại đội Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM cùng nhóm đấu. Nếu giải mã được tân binh đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn ở trận ra quân, đội Trường ĐH Mở TP.HCM trong trận tiếp theo sẽ gặp trực tiếp đội Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM lúc 9 giờ ngày 5.1.2025 để hy vọng tiếp tục giành chiến thắng, như tỷ số 2-0 ở đầu năm 2024. Qua đó, sẽ có nhiều hy vọng lấy ngôi đầu bảng và suất dự vòng play-off. Ở lượt cuối, đội Trường ĐH Mở TP.HCM gặp đội Trường ĐH Cảnh sát Nhân dân lúc 15 giờ ngày 9.1.2025.
Mỹ có thể tốn 2.000 tỉ USD vì chiến đấu cơ F-35
Trưa 24.2, TAND TP.Đà Nẵng kết thúc phiên xét xử sơ thẩm, tuyên án nhóm giết người trong vụ án trả thù cho người yêu đồng giới của một nữ bị cáo.Trong vụ án, các bị cáo đều có nhân thân xấu. Nguyễn Hoàng Nhật Vy (21 tuổi, ngụ K159/24 Tôn Đản, P.Hòa An, Q.Cẩm Lệ) và Trần Thị Thúy Ngọc (ngụ K379/73 Trần Cao Vân, P.Xuân Hà, Q.Thanh Khê, cùng TP.Đà Nẵng) cùng lãnh mức án 13 năm tù.Trước đó, năm 2023, Ngọc bị TAND Q.Liên Chiểu (TP.Đà Nẵng) tuyên phạt 8 năm tù về tội mua bán trái phép ma túy nhưng được hoãn thi hành án do nuôi con nhỏ.Tổng hợp hình phạt, Ngọc phải chấp hành lần này là 21 năm tù. Ngoài ra, trong thời gian tại ngoại, Ngọc tiếp tục mua bán trái phép ma túy và bị Công an TP.Đà Nẵng tiếp tục khởi tố trong một vụ án khác, đang chờ xét xử.Bị cáo Trần Triệu Lợi (cùng 31 tuổi, ngụ K781/1 Trần Cao Vân, P.Thanh Khê Đông, Q.Thanh Khê), người yêu của Ngọc, bị tuyên mức án 14 năm tù về tội giết người.Lợi cũng có nhân thân xấu, từ năm 15 tuổi đã bị đưa vào trường giáo dưỡng. Lợi từng có 4 lần lãnh án với tổng mức án 7 năm 9 tháng tù về các tội cố ý gây thương tích, tàng trữ trái phép ma túy, tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có, chưa được xóa án tích đã tiếp tục phạm pháp.Còn Vy có mẹ là Nguyễn Thị Kim Hoa (49 tuổi), năm 2020 trong dịch Covid-19, Hoa lãnh án và đi tù về tội tàng trữ trái phép ma túy.Theo cáo trạng, nguyên nhân vụ giết người do mâu thuẫn giữa 2 cô gái, gồm Hồ Thiên Ân (24 tuổi, ngụ Quảng Nam) và người yêu của Nguyễn Đức Phú (30 tuổi, ngụ Q.Liên Chiểu, TP.Đà Nẵng).Tối 19.1.2024, tại một buổi tiệc, để trả thù cho người yêu, Phú đánh Ân. Ân gọi điện cầu cứu Vy, người yêu đồng giới của mình.Lúc đó, Vy đang ở nhà nên gọi điện nhờ Lợi giúp giải cứu Ân. Lợi chở Vy, mỗi người mang theo 1 con dao, khi đến nơi thì thấy Ân bị thương ở đầu.Vy nói Ân về nhà, còn Vy nhắn tin chửi Phú. Phú hẹn Vy đến đường Huỳnh Ngọc Huệ (Q.Thanh Khê) để giải quyết mâu thuẫn.Tại đây, Phú cầm cục bê tông trên vỉa hè xông vào đánh Vy. Vy đạp Phú ra xa, còn Lợi rút dao đâm trúng ngực trái khiến Phú ngã xuống đường. Lợi tiếp tục cầm dao đâm liên tiếp 3 - 4 nhát vào mạn sườn phải gây thủng phổi.Ngọc (người yêu của Lợi) đi cùng cầm mũ bảo hiểm lao vào đánh Phú, còn Vy đạp thêm mấy cái vào người Phú. Phú bỏ chạy thì bị cả nhóm truy sát. Vy phóng dao nhưng hụt, còn Lợi đâm thêm 1 nhát trúng vào lưng Phú, sau đó bỏ đi.Phú được người dân đưa vào Bệnh viện Đà Nẵng cấp cứu, hậu quả bị thương tích 35% với các vết thương thấu ngực, thủng thùy dưới phổi phải, gãy gai sau đốt sống… Đôi tình nhân Lợi và Ngọc bỏ trốn và bị bắt khi đang ở H.Nông Sơn (Quảng Nam), còn Vy ra đầu thú.Theo HĐXX, các bị cáo quyết liệt phạm tội đến cùng, thể hiện tính côn đồ, hung hãn; các vết thương trúng vào vùng chí mạng, người bị hại không tử vong là do được cấp cứu kịp thời, do đó cấu thành hành vi giết người.
Tìm lại những anh hùng: Huyền thoại ở lòng hồ
Chạm vào ước mơ ở giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam VBA 2023
Theo IGN, tựa game Monster Hunter Wilds vừa ra mắt nhưng đã vấp phải tranh cãi liên quan đến hệ thống chỉnh sửa nhân vật. Capcom cung cấp một phiếu chỉnh sửa miễn phí cho mỗi người chơi, nhưng nếu muốn thay đổi sâu hơn như giọng nói hay giới tính nhân vật, họ sẽ phải mua thêm phiếu với giá từ 6,99 USD cho ba lần chỉnh sửa.Theo Capcom, một số thay đổi như màu tóc, lông mày hay trang phục có thể thực hiện miễn phí. Tuy nhiên, các chỉnh sửa lớn hơn yêu cầu sử dụng phiếu. Đây không phải lần đầu dòng game Monster Hunter áp dụng mô hình này, nhưng nó vẫn không được người chơi đón nhận.Trên diễn đàn Reddit, nhiều game thủ chỉ trích hệ thống phiếu chỉnh sửa từ thời Monster Hunter Rise, coi đây là một hình thức giao dịch vi mô không cần thiết. Một số người so sánh với Elden Ring, nơi việc chỉnh sửa nhân vật là miễn phí và không giới hạn.Trên nền tảng Steam, hệ thống phiếu chỉnh sửa của Monster Hunter Wilds cũng nhận nhiều đánh giá trái chiều. Phiên bản thử nghiệm miễn phí của phiếu chỉnh sửa có gần 200 đánh giá, với điểm số “Hỗn hợp”. Một người chơi bày tỏ: "Tôi có thể chấp nhận việc bán DLC trang phục, nhưng giới hạn chỉnh sửa nhân vật là điều không cần thiết".Tuy nhiên, một số người bảo vệ hệ thống này, cho rằng nó không ảnh hưởng nhiều đến trải nghiệm tổng thể. Họ lập luận số lần chỉnh sửa thực sự cần thiết là rất ít. Tranh cãi về hệ thống chỉnh sửa nhân vật của Monster Hunter Wilds gợi nhớ đến Dragon’s Dogma 2, khi hàng loạt giao dịch vi mô xuất hiện ngay khi game ra mắt, gây nhiều phản ứng tiêu cực.Hiện tại, Monster Hunter Wilds chỉ vừa phát hành và chưa rõ phản ứng dài hạn từ cộng đồng sẽ ra sao. Khi các vấn đề khác như độ khó và hiệu suất trên PC được thảo luận nhiều hơn, tranh cãi về hệ thống chỉnh sửa nhân vật có thể lắng xuống hoặc tiếp tục trở thành điểm nóng.
Quán quân 'Giọng hát Việt' Vũ Thảo My 'lột xác' nóng bỏng
Các dãy trọ gần các khu công nghiệp ở Q.Bình Tân được coi là "thủ phủ nhà trọ" ở TP.HCM, tập trung công nhân, lao động tự do đến thuê. Xóm trọ trên đường Trần Thanh Mại (Q.Bình Tân) rộn ràng tiếng cười đùa, vui chơi của trẻ con. Ba mẹ không ở nhà, các em tự bày trò chơi với nhau, thỉnh thoảng có tiếng dặn dò cẩn thận của ông quản lý ở phòng đầu tiên của dãy trọ. Ông là Nguyễn Văn Sang (69 tuổi, quê ở Tiền Giang), quản lý dãy trọ đến nay đã 15 năm. Chia sẻ với Thanh Niên, ông Sang nói rằng khi còn trẻ, ông làm thợ hồ, dãy trọ ở hiện tại cũng là công trình ông từng làm. Do tuổi cao, không còn sức để làm thợ hồ và được chủ nhà tin tưởng, ông nhận làm quản lý dãy trọ. Căn phòng nhỏ chưa đến 8 m2 chất đầy bình nước để người thuê đến đổi, có thêm chiếc võng nằm nghỉ và chiếc tivi cũ kỹ là nơi ở của ông Sang. 15 năm qua, chưa năm nào ông về nhà ăn tết dù ở quê vẫn còn bà xã.Ông Sang có hai người con nhưng người con trai đầu mất cách đây không lâu. Với ông, tết cũng như ngày thường thậm chí vắng vẻ hơn vì người thuê trọ về quê cùng gia đình, người thân. Tuy nhiên, ông không thấy buồn vì đã quá quen cuộc sống một mình suốt bao năm qua. Chủ nhà trả ông Sang mỗi tháng 5 triệu đồng, không tính tiền phòng, dù không nhiều nhưng ông đủ trang trải khi về già. Dãy trọ có 88 phòng, được mọi người thuê gần hết, hằng ngày họ làm công nhân tại các công ty trên địa bàn. "Một mình tôi ăn tết ở đây, bao năm như vậy rồi nên thấy cũng bình thường. Tết cũng như ngày thường, người ở miền Tây họ về quê ăn tết, một số người ở xa quá họ cũng đành ở lại phòng trọ. May mắn tôi vẫn khỏe, không hay bệnh vặt nên không có gì đáng lo ngại. Tôi về quê ăn tết phòng trọ sẽ không có ai trông, phải ở lại đảm bảo an toàn cho cả xóm trọ", ông Sang bày tỏ. Chị Nguyễn Thị Trường (39 tuổi, quê ở Nghệ An) cũng quyết định ở lại TP.HCM ăn tết vì không đủ chi phí cho cả gia đình về quê. Hơn nữa, dịp 30.4 vừa qua, mẹ bị tai nạn, chị phải về chăm sóc nên hiện không có đủ điều kiện để về. Làm công nhân hơn 15 năm, thu nhập hàng tháng của chị dành dụm để nuôi hai con (con đầu học lớp 9, con thứ hai học lớp 4) ăn học và trang trải chi tiêu hằng ngày. Ở lại xóm trọ, chị Trường ngậm ngùi khi nhìn cảnh hàng xóm xách vali về quê. Dù vậy, chị vẫn cố kìm nén để nước mắt không rời, tự dặn mình ở lại để dành dụm tiền lo cho các con. Với chị, tương lai của hai con là trên hết nên chấp nhận chịu khổ để các con được học hành đầy đủ. "Ở xa quê, xa cha mẹ không về quê ăn tết được cũng tủi thân lắm. Giờ về ăn tết cũng được nhưng sợ ra năm vào không có tiền tiêu xài nên đành gửi cho cha mẹ 3 – 4 triệu động viên. Ở lại, tết cũng như ngày thường, thậm chí trống vắng hơn", người phụ nữ nói. Qua báo Thanh Niên, chị mong muốn gửi lời chúc từ xa đến cha mẹ, người thân ở quê bằng tất cả tấm lòng chân thành, trân quý. "Cha mẹ tôi quê ở Nghệ An còn quê chồng ở Quảng Nam. Tôi mong cho cha mẹ hai bên khỏe mạnh, sống lâu với con cháu và sẽ cố gắng kiếm tiền để về thăm cha mẹ. Tôi nhớ cha mẹ nhiều lắm". Ông Trần Thanh Phong (quê ở TP.Cao Lãnh, Đồng Tháp) lên TP.HCM thuê trọ, buôn bán quần áo kiếm sống. Năm nay khoảng 28 tết, sau khi công nhân về quê, ông cũng dọn dẹp hàng hóa, xách vali về nhà ăn tết. Dù khó khăn đến mấy, ông cũng đi xe máy về đón tết với gia đình. Không có tiền thưởng như công nhân, ông hy vọng tháng cuối năm thu nhập nhiều hơn để có tiền trang trải dịp tết. "Về quê có cha mẹ, anh em hơn nữa quê tôi cũng không quá xa nên đi lại dễ dàng. Hồi xưa tôi cũng đi làm công nhân, buôn gạo, buôn trái cây… làm đủ nghề. Dù thu nhập ra sao tôi cũng cố gắng về quê vì tết là dịp cả gia đình sum vầy. Tôi nghĩ rằng, tiền sang năm mới có thể kiếm được nên tốn bao nhiêu cũng về quê, trân quý khoảnh khắc sum họp gia đình", người đàn ông nói.
xổ số bình định
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
